مقاله طنز در اشعار حافظ

این یک مقاله ای با عنوان طنز در اشعار حافظ است که در۱۱صفحه برای دانلود منتشر شده است.

چکیده

ادبیات آیینۀ درست­نمایی است که در آن فراز و فرود فرهنگ و اندیشه بازتابانده می­شود. بنابراین شناسایی شاخه­ها، شعبه­ها و عوامل تأثیرگذار در آن به شناخت هر چه بیشتر و دقیق­تر جامعه منجر می­شود. زمانه­ی حافظ از آشفته ترین ادوار تاریخ است ، هر گوشه ی خاک کشور در دست فرمانروایی بیداد گر است . بردلها گرد اندوه نشسته و مروت ، نامی بی نشان شده است و به جای پری سیرتان ، دیوان جلوه گری می کنند.در این تحقیق، برای نخستین بار، با رویکردی توصیفی و تحلیلی، طنز و طنزپردازی در دیوان میرزا حبیب خراسانی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که طنز در نگاه میرزا حبیب ابزاری است برای اعتراض به چهره­های منفی اجتماع و نابهنجاری­های جامعه به امید اصلاح اخلاق و نابسامانی­ها.

در این ایام فتنه انگیز و قحط سال وفا ، تمام فضای جامعه را دو رویی فرا گرفته است .

حافظ که انسانی آزاده است و اظهار تقدس بیزاری می جوید، با وجودی سرشار از عطش مبارزه و یک تنه در برابر همه مظاهر بیداد قد علم می کند و با طنز آنان را به استهزاء می گیرد. فریادهای خروشانی که از عمق شعر او بر می خیزد نماینگر تاثیرات درد انگیز اوست ، از تامل دررویدادهای ظلم آمیزی که تقوی را لگد کوب تزویر ساخته است .

دلم گرفت ز سالوس و طبل زیر گلیم          به آنکه بر در میخانه بر کشم علمی

کلید واژه : طنز – هجو – هزل – مطایبه – نقد

مقدمه

در جوامعی که استبداد، فساد، ریاکاری، تظاهر و خفقان حاکم است، زور و جبر و گاه تقدس­مآبی جای عدل و انصاف و صفا را می­گیرد و هرگونه آزادی و آزادگی از انسان­ها سلب می­شود. در چنان شرایطی که مبارزۀ آشکار و صریح ممکن نیست، تنها شکل بیان حقایق و نشان دادن زشتی­ها و نادرستی­ها، شیوۀ غیر مستقیم است و پناه بردن به دامن رمز و کنایه؛ در همین مسیر، استفاده از طنز برای انتقاد و اعتراض نسبت به نادرستی­ها و تباهی­هایی که بدل به ارزش شده­اند، بهترین و مؤثرترین

راه است؛ به یاری طنز می­توان نقاط ضعف ارباب زور و زر و تزویر و رفتار نادرست آنان را برجسته­تر و مضحک­تر نشان داد و جریان­ها و افکار فاسد و باطل را متزلزل نمود. از دوره­های نخستین شعر فارسی، شاعران فارسی زبان ظاهراً با آگاهی از این ویژگی طنز، اقبال زیادی به آن داشته­اند و در برخی ادوار ، این اقبال بیشتر بوده است.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله و سلم ):

مومن باید اهل مزاح و شیرین سخن باشد و منافقین هستند که ترشرو و عبوسند .

طنز یکی از ابتکارات شیرین انسانهاست .

خطابا و ادبا و شاعران پیوسته در نظم و نثر گفتار خویش را به کنایه اراسته تا خواننده یا شنونده را بیشتر از آنچه زیان ساده تحت تاثیر قرار می دهد محسور نمایند .

طنز ، دریچه ای است که بروی افکار و تمایلات پنهانی آدمی باز میشود.از قدیم گفته اند: کدام شوخی است که نیمی از آن جدی نباشد.

هر قدر اظهار صریح حقایق در جامعه ای دشوار باشد ضرورت افسانه سرایی و طنز بیشتر افزایش می یابد و شوخی کلام را نمکین می سازد .

پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله و سلم ):

(الهزل فی الکلام کالملح فی الطعام)

طنز در کلام مانند نمک در طعام است .

اشخاصی که دارای طبع فکاهی هستند در واقع کیمیای سعادت دست آنهاست و حافظ یکی از این اشخاص است ، اوست که زهر تلخ عیب جویی رادر لفافه ی شیرین طنز می آمیزد و شاهراهی عاقلانه برانتفاد و اصلاح بدخوئیهای اهل زمانه ی خود می یابد .

ادامه ی متن در فایل اصلی

در صورت بروز مشکل در دانلود طنز در اشعار حافظ با پشتیبانی تماس بگیرید.