این یک مقاله ای با عنوان بررسی جایگاه رسانه‌ها در ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی است که در۱۶ صفحه برای دانلود منتشر شده است.

چکیده

سبک زندگی، شامل مجموعه رفتارها و الگوهای کنش‌ هر فرد است که با ابعاد هنجاری و معنایی زندگی اجتماعی ارتباط دارد و علاوه بر ماهیت و محتوای خاص تعاملات و کنش­های اشخاص در هرجامعه، نشان‌دهنده کمّ و کیف نظام باورها و ارزش‌های افراد نیز خواهد بود. بدیهی است در جامعه ما نیز به اقتضای اسلامی بودن جامعه ایرانی، بر سبک زندگی اسلامی­ـ­ایرانی تأکید ویژه­ای شود و برای نهادهای اثرگذار فرهنگی، توجه به آموزه‌های اسلامی و الهام گرفتن از الگوهای معرفی شده در این آموزه­ها برای شکل دادن به نوعی از سبک زندگی متناسب با شاخص­های فرهنگی خاص جامعه ایرانی از اهمیت خاصی برخوردار است. در همین راستا، در تحقیق حاضر در کنار اشاره به برخی از شاخص­های سبک زندگی اسلامی، جایگاه رسانه‌ها در ترویج  و شکل­گیری سبک زندگی ایرانی- اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. چراکه رسانه‌ها و محصولات رسانه‌ای از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر شکل­گیری سبک­های نوین زندگی یا تغییر سبک­های زندگی است؛ به ویژه در جهان امروز، جوامع برخوردار از ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته‌تر یا محصولات رسانه‌ای جذاب‌تر می‌توانند در حوزه فرهنگی نیز موقعیت برتری داشته باشند. در جامعه مطلوب اسلامی، از رسانه همگانی انتظار می­رود برخلاف روند افسارگسیخته فعالیت رسانه­ای موجود در جوامع غیردینی، به گونه­ای عمل کند که دانشگاه انسان­سازی باشد و به اندیشه انسان­ها ژرفا بخشد، نه آنکه نتیجه فعالیت آن، سطحی شدن افکار عمومی باشد. رسانه همگانی در جامعه دینی باید با فعالیت در چارچوب نظام معنایی توحیدی و تعهد به آموزه­های دین، به گونه­ای عمل کند که فطرت آدمی را بیدار نگاه دارد و به مخاطب خود انگیزه کافی برای گزینش الگوهای مناسب با سبک زندگی دینی ببخشد. گام مقدماتی برای در پیش گرفتن چنین رویکردی، آشنایی دقیق و درست برنامه­ریزان، سیاست­گذاران و مجریان رسانه با روح حاکم بر آموزه‌های اسلامی است.

واژگان کلیدی: رسانه، فرهنگ، سبک زندگی ایرانی- اسلامی

مقدمه

در حوزه مطالعات فرهنگی، سبک زندگی مجموعه رفتارها و الگوهای کنش‌ هر فرد است که به ابعاد هنجاری و معنایی زندگی اجتماعی نظر داشته باشد. طبیعی است بر اساس چنین رویکردی، سبک زندگی افزون بر اینکه بر ماهیت و محتوای خاص تعاملات و کنش­های اشخاص در هر جامعه دلالت دارد و بیانگر اغراض، نیات، معانی و تفسیرهای فرد در جریان عمل روزمره و زندگی روزانه است، نشان­دهنده کمّ و کیف نظام باورها و ارزش‌های افراد نیز خواهد بود. بدین ترتیب، از سبک زندگی، مجموعه­ای از الگوها و عناصر رفتاری نظام­مند و مرتبط اراده می­شود که یک کل متمایز از کل­های دیگر را پدید می­آورد. این برداشت از مفهوم سبک زندگی،  افزون بر اینکه پشتیبانی آخرین و جدیدترین دیدگاه­های صاحب­نظران این عرصه را به همراه دارد، از قابلیت خوبی برای بومی‌سازی مفهوم سبک زندگی بر اساس اقتضائات جامعه ایرانی ـ اسلامی نیز برخوردار است.

از سوی دیگر، رسانه‌ها و محصولات رسانه‌ای از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر شکل­گیری سبک­های نوین زندگی یا تغییر سبک­های زندگی است؛ به ویژه آنکه رسانه در جهان امروز، مرزها را درنوردیده و به‌دوردست‌ترین و دست‌نیافتنی­ترین نقاط زمین رخنه کرده است. قدرت و قابلیت روزافزون رسانه، موجب شده دیگر حتی حکومت‌ها نیز مانند گذشته، آن را تنها ابزاری برای اطلاع‌رسانی و سرگرم‌سازی ندانند و از آن به عنوان یک سلاح کارآمد در عرصه «جنگ نرم» بهره گیرند. طبیعی است جوامع برخوردار از ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته‌تر یا محصولات رسانه‌ای جذاب‌تر، پیشروی فرهنگی سریع‌تر و موقعیت فرهنگی برتری داشته باشند.

موضوع سبک زندگی و مباحث پیرامونی آن، به­صورتی که امروزه از این اصطلاح خاص اراده می­شود، از نیمه قرن نوزدهم میلادی در ادبیات جامعه‌شناسان و روان‌شناسان اجتماعی و سپس در حوزه مطالعات فرهنگی وارد شد؛ گو اینکه هر جامعه برای شکل­گیری و رشد اجتماعی، نیازمند بهره­مندی از الگوهای متعدد رفتاری و کنشی در سطوح گوناگون است. مدتی است که در جامعه ما نیز به ادبیات ویژه این موضوع توجه می‌شود، ولی طبیعی است به اقتضای اسلامی بودن جامعه ایرانی، بر سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی تأکید ویژه­ای شود. بر این اساس، برای نهادهای اثرگذار فرهنگی، همچون خانواده، آموزش و رسانه، توجه به آموزه‌های اسلامی و الهام گرفتن از الگوهای معرفی شده در این آموزه­ها، برای شکل دادن به نوعی از سبک زندگیِ متناسب با شاخص­های فرهنگی خاص جامعه ایرانی، مهم خواهد بود.

مسئله مهم در رسانه برای کاوش و پژوهش درباره سبک زندگی آن است که یکی از الگوهای مهم در سبک زندگی که آموزه­های اسلامی نیز به آن توجه ویژه دارند، چگونگی ترویج و تبلیغ مجموعه­ای از الگوهای زندگی به منظور پذیرش بهتر و گسترده­تر اجتماعی است. در آموزه­های دین مبین اسلام همواره بر این نکته تبلیغی تأکید ویژه­ای شده است که مخاطب، هماهنگی آموزه­های دینی را با نیازها و فطرت خود به درستی درک کند. طبیعی است در پی فراهم آمدن چنین درک و برداشتی، مخاطب به آسانی این آموزه­ها را می‌پذیرد و الگوهای پیشنهادی را در مسیر زندگی خود به کار خواهد گرفت. در این راستا، اگر رسانه­های عمومی جامعه اسلامی به عنوان یکی از گذرگاه‌های مهم تبلیغ و ترویج الگوهای رفتاری، قصد داشته باشند برای انسان امروز، الگویی از سبک زندگی دینی ترسیم کنند و آن را در سطحی فراگیر نهادینه سازند، باید بکوشند با تصرف حس زیبایی‌شناسی مخاطب، سازگاری آموزه­های اصیل دینی و الگوهای رفتاری برآمده از این آموزه­ها را با فطرت انسانی تبیین و آشکار کنند. اهمیت این نکته زمانی چند برابر می­شود که متوجه باشیم سبک زندگی، صرفاً بحثی کتابخانه‌ای یا آرشیوی نیست، بلکه می‌خواهد در همه جای زندگی فردی و اجتماعی انسان­ها حضوری پیوسته و پررنگ داشته باشد. پس نمی­توان همه چیز آن را در قالب قانون‌، بخش‌نامه و ‌دستور‌العمل ارائه کرد. بر این اساس، بسیاری از جنبه‌های آن نیازمند ضمانت اجرای درونی است و بخش­های مهمی از آن باید با تبلیغ همیشگی و اقبال عمومی به صورت هنجارهای اجتماعی درآید. در این مرحله، نقش رسانه­های همگانی، به ویژه رسانه ملی به عنوان نهادی مهم در جامعه‏پذیری افراد، کاملاً پررنگ است تا به کمک ابزارهای دیداری و شنیداری خود، از ظرفیت‌های گسترده زیبایی‌شناختی و هنری برای ترویج و تثبیت سبک زندگی اسلامی بهره برد. بر این اساس، تحقیق حاضر درصدد است این موضوع را مورد بررسی قرار دهد که رسانه‌ها چه جایگاهی در ترویج سبک زندگی ایرانی- اسلامی دارند و برای همین منظور تلاش شده است پس از اشاره به الگوهای مختلف در سبک زندگی، ویژگی‌های سبک زندگی ایرانی- اسلامی و جایگاه رسانه در شکل­گیری سبک زندگی ایرانی- اسلامی بررسی شود.

ادامه ی متن در فایل اصلی

در صورت بروز مشکل در دانلود مقاله ی بررسی جایگاه رسانه‌ها در ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی با پشتیبانی تماس بگیرید.