مقاله جایگاه انتخابات در نظام‌های مردم‌سالاری دینی و لیبرال دموکراسی

این یک مقاله ای با عنوان جایگاه انتخابات در نظام‌های مردم‌سالاری دینی و لیبرال دموکراسی است که در۱۰ صفحه برای دانلود منتشر شده است.

چکیده

انتخابات، یکی از ارکان اساسی حکومت‌های مردم‌سالار به‌عنوان نمود مشارکت و دخالت مردم در سرنوشت خویش و اجرای امور کشور است. شیوه‌ی انتخاب زمامداران و نهادهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان یک نمونه عینی از یک حکومت مردم‌سالار دینی، از موضوعاتی است که مورد ارزیابی گوناگون قرار گرفته است. برخی در مقایسه با نظام‌های لیبرالی، آن را دارای کاستی‌هایی دانسته‌اند و برخی دیگر آن را یکی از دموکراتیک‌ترین نظام‌های موجود به حساب آورده‌اند. لذا شناخت نقاط قوت و ضعف در نظام انتخاباتی حکومت­های مردم‌سالاری دینی و مقایسه آن با نقاط قوت نظام‌های انتخاباتی حکومت­های لیبرال­دموکراتیک، می­تواند منجر به بازنگری در نظام انتخاباتی حکومت­های دینی و ارتقای آن شود. بنابراین تحقیق حاضر، با فرض این­که «احتمال شکل­گیری دیکتاتوری اکثریت، کنترل و جهت­دهی انتخابات توسط صاحبان قدرت و رسانه، برابر بودن رأی نخبگان و عوام، حاکم شدن آرای به ظاهر اکثریتی که نسبت به کل جمعیت اقلیت می­باشد از کاستی­های نظام­های انتخاباتی دموکراتیک است» به بررسی مقایسه‌ای جایگاه انتخابات در نظام‌های مردم‌سالاری دینی و لیبرال دموکراسی پرداخته است. بر این اساس پژوهش به پرسش‌هایی از جمله: انتخابات در نظام مردم‌سالاری دینی و لیبرال‌دموکراسی از چه جایگاهی برخوردار است؟ و  وجه تمایز انتخابات در نظام­های لیبرال­دموکرات و نظام مردم‌سالاری دینی چه می­باشد؟ با استفاده از روش تحقیق کتابخانه‌ای پاسخ داده است. براساس نتایج تحقیق ثابت شده است که در بسیاری از کشورها رئیس‌جمهور یا نخست‌وزیر به‌عنوان عالی‌ترین مقام سیاسی و اجرایی کشور، دارای قدرت زیادی است که این موضوع امکان پاسخ‌گویی رئیس­جمهور به پارلمان به‌عنوان منتخبان مردم را به حداقل می­رساند و نوعی خودکامگی پنهان را به وجود می­آورد. پیگیری این نظام انتخاباتی در اغلب کشورهای مدعی دموکراسی در حالی صورت می­گیرد که در ایران اگرچه رئیس­جمهور با رأی مستقیم به قدرت می‌رسد؛ اما برای پیشگیری از هر نوع احتمال خطا مجلس و رهبری نیز بر عملکرد وی نظارت کرده و در صورت نیاز به شیوه‌های مختلف درصدد استیفای حقوق مردم برمی­آیند و در نتیجه رئیس‌جمهور باید در مقابل مجلس پاسخگو باشد. همچنین کاندیداهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی پیش از اینکه در معرض آرای مردم قرار گیرند باید از سوی شورای نگهبان تأیید صلاحیت شوند و بعد از انتخابات هم باید اعتبارنامه آن‌ها در مجلس مورد تصویب و تأیید قرار گیرد که این امر باعث می‌شود تا حد زیادی مجلس کارآمدی تشکیل گردد.

واژه‌های کلیدی: دموکراسی، مردم‌سالاری دینی، لیبرال‌دموکراسی، نظام انتخاباتی، انتخابات.

۱.مقدمه

انتخابات یکی از مؤلفه‌های جوامع مدرن و توسعه‌یافته در جهان کنونی است که با توجه به نظام‌های سیاسی متفاوت، دستخوش گوناگونی‌هایی مطابق با آن نظام‌ها گردیده است. این عمل اهداف مشترکی را در جوامع مختلف دنبال می‌کند که از آن جمله می‌توان به انسجام اجتماعی، مشروعیت بخشیدن به سازمان یا حکومت، تحرک شهروندان از حاشیه به میدان‌های فعالیت سیاسی، کنترل رفتار حکمرانان، جایگزینی حکمرانان، تثبیت و تأیید نظم ملی و شکل‌گیری نظام‌های حزبی نام برد. مردم با شرکت در انتخابات و انتخاب نمایندگان خود، این اجازه و اختیار را به افراد منتخب خود می‌دهند که به شیوه‌های خاص و برای دوره‌ای معین به جایشان تصمیم بگیرند.

در انقلاب اسلامی ایران، اولین نشانه مردم‌سالار بودن حضور همه‌جانبه اقشار مختلف مردم در انقلاب اسلامی بود. انقلاب اسلامی ایران بر خلاف بسیاری از انقلاب‌های مشهور قرون جدید که مبتنی بر منافع طبقاتی شکل گرفته‌اند یا توسط بخش خاصی از جامعه هدایت و حمایت شده‌اند و اهداف قشری، طبقاتی، فرقه‌ای را هدف قرار داده‌اند، نهضتی است که اهداف خود را منافع همه اقشار، طبقات و توده‌های ملت با همه اعتقادات و گرایش‌های مذهبی قرار داده و نظامی است که تمامی مردم ایران در آن از حقوق اولیه انسانی برخوردار هستند.

تاکنون بیش از ۳۳ انتخابات در موضوعاتی نظیر رفراندوم جمهوری اسلامی، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی، تدوین قانون اساسی، انتخابات ریاست‌ جمهوری و شوراهای اسلامی‌ در کشور ما انجام شده است و به‌‌رغم ایجاد چالش‌ها از سوی برخی کشورهای خارجی و تحمیل جنگ، ترورها و فشارهای اقتصادی، مشارکت مردمی‌ هرگز از ۵۰ درصد پایین نیامده که معمولاً چنین مسائلی در کشورهای دیگر، میزان مشارکت در انتخابات را به‌شدت کاهش می­دهد. در ارزیابی و مقایسه با انتخابات دیگر کشورهای جهان، در تمامی قاره‌ها، این بیش‌ترین میزان مشارکت و حمایت مردمی ‌مداوم از نظام سیاسی خود می‌باشد. در جمهوری اسلامی ایران، ۸ انتخابات پارلمانی برگزار شده که درصد مشارکت از ۵۱ درصد تا ۷۱ درصد متغیر بوده است. با توجه به این آمار، میانگین درصد مشارکت در انتخابات پارلمانی ایران از میانگین کشورهای غربی بالاتر می­باشد.

معیار و ملاک انتخاب وابستگی به گروه‌ها و تشکل‌های محلی، قومی و یا ارجحیت زبانی، شهری و منافع اقتصادی نیست بلکه مردم به شاخصه‌های ارزش‌مدار بالاتر از چنین مفاهیمی رأی می‌دهند. دلیل عمده‌ی شرکت در انتخابات در ایران، رقم زدن سرنوشت خود به عنوان یک شهروند مسلمان آگاه و مسئول است، درحالی‌که این مسؤولیت در سایر کشورهای جهان مشاهده نمی‌شود. دومین دلیل مشارکت بالای مردم ایران در انتخابات، وفادار ماندن آن‌ها به نظام در طول سه دهه‌ی گذشته می­باشد و به همین دلیل، میانگین مشارکت مردم در تمامی انتخابات برگزار شده‌ی کشور، بالاتر از دیگر کشورها بوده و این میزان مشارکت حتی در کشورهای مدعی دموکراسی نیز دیده نمی‌شود. این حضور، مشارکت و همراهی مردم در عرصه‌های مختلف انقلاب اسلامی(به خصوص انتخابات) به عنوان نقطه‌ی قوت و پشتوانه‌ای عظیم برای انقلاب اسلامی محسوب می‌شود که باعث مصونیت نظام از تهدیدها می‌باشد.

در مجموع مردم‌سالاری بر پایۀ انتخاب نمایندگان توسط شهروندان استوار است که از جانب و جای آنها به اعمال قدرت و حاکمیت می‌پردازند. انتخابات یکی از روش‌های رأی دادن به منظور برگزیدن زمامداران به صورت مردم‌سالار است. به نظر می‌رسد انجام پژوهشی به منظور روشن‌نمودن تفاوت‌ها و مقایسه نظام‌های انتخاباتی در یک جامعه دینی و نظام‌های دیگر بتواند تأثیر دین را بر این مقوله روشن‌تر سازد.

با توجه به مقدمه ذکر شده پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی و مقایسه شکل برگزاری انتخابات در کشور ایران تحت عنوان مردم سالاری دینی با سایر کشورها تحت عنوان لیبرال دموکراسی پرداخته است. بر اساس این هدف از روش پژوهش کتابخانه‌ای به منظور جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات مرتبط با موضوع استفاده شده است.

ادامه ی متن در فایل اصلی

در صورت بروز مشکل در دانلود مقاله ی جایگاه انتخابات در نظام‌های مردم‌سالاری دینی و لیبرال دموکراسی با پشتیبانی تماس بگیرید.